در زمان جنگ، چگونه خطر آتش سوزی را کاهش دهیم؟
۲ مهر ۱۴۰۴
در سال های اخیر، بررسی ها نشان داده اند که یکی از اصلی ترین دلایل مرگ ومیر غیرمستقیم در جنگ ها و حملات شهری، آتش سوزی ها و دود ناشی از آن هاست، نه فقط گلوله یا انفجار. به گفته ی مرکز مطالعات استراتژیک RAND، در بسیاری از حملات هوایی و موشکی، آتش سوزی های بعد از برخورد، بیش از ۴۰٪ خسارات را به ساختمان ها وارد می کنند. همچنین، گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) نشان می دهد که بیش از ۹۰٪ قربانیان آتش سوزی های شهری، به دلیل استنشاق دود جان می سپارند، نه سوختگی مستقیم.
در شرایط بحرانی مانند جنگ، حملات تروریستی یا بی ثباتی امنیتی، حفظ جان و دارایی نیازمند آمادگی قبلی و آگاهی درست از خطرات است. یکی از مهم ترین این خطرات، آتش سوزی است. در این مقاله نکات ایمنی هنگام جنگ را مرور می کنیم و یاد می گیریم که چگونه خطر آتش سوزی را در زمان وقوع جنگ به حداقل برسانیم.
چرا در زمان جنگ، احتمال آتش سوزی بیشتر می شود؟
- انفجارها و برخورد مستقیم موشک ها باعث شعله ور شدن سریع سازه ها می شود.
- قطع برق و نشت گاز از مهم ترین عوامل آتش گرفتن منازل و ساختمان ها هستند.
- نبود امداد سریع و اختلال در سیستم های آتش نشانی، شدت خطر را بالا می برد.
- استفاده غیرایمن از شمع، ژنراتور، بنزین و منابع حرارتی در شرایط اضطراری، باعث افزایش آتش سوزی می شود.
چک لیست نکات ایمنی در زمان جنگ و آتش سوزی
| دسته بندی | تجهیزات / اقدام ایمنی | وضعیت شما | توضیحات |
| تجهیزات ضروری اطفاء حریق |
کپسول آتش نشانی ABC | ✅ / ❌ | حداقل یک عدد در هر طبقه خانه. مناسب برای آتش سوزی گاز، چوب، برق. |
| آموزش استفاده از کپسول | ✅ / ❌ | اعضای خانواده باید بدانند چگونه از کپسول استفاده کنند. | |
| پتو نسوز یا پتو اطفاء حریق | ✅ / ❌ | برای خاموش کردن آتش روی لباس یا اجسام کوچک، به ویژه در آشپزخانه. | |
| سطل شن یا ماسه خشک | ✅ / ❌ | برای اطفای حریق ناشی از مواد شیمیایی یا آتش در فضای باز. | |
| تشخیص و هشدار |
آژیر دود یا دتکتور دود | ✅ / ❌ | هشدار سریع در صورت بروز دود. نصب در راهرو، آشپزخانه و اتاق خواب ها. |
| تست و تعویض باتری دتکتورها | ✅ / ❌ | هر ۶ ماه یک بار بررسی و تعویض باتری ها الزامی است. | |
| سیستم هشدار گاز (Gas Detector) | ✅ / ❌ | تشخیص نشت گاز قبل از انفجار. به ویژه در آشپزخانه یا موتورخانه. | |
| قطع اضطراری منابع خطرساز | دسترسی سریع به شیر اصلی گاز | ✅ / ❌ | آموزش به اعضای خانواده برای قطع سریع گاز در مواقع خطر. |
| کلید قطع اضطراری برق | ✅ / ❌ | نصب در محل قابل دسترسی؛ جلوگیری از جرقه پس از انفجار یا لرزش. | |
| آموزش تفکیک برق و گاز در خانه | ✅ / ❌ | کودکان و نوجوانان هم باید تفاوت ها و کارکردها را بشناسند. | |
| آمادگی خانوادگی و واکنش سریع | طراحی مسیر خروج اضطراری | ✅ / ❌ | مسیریابی از هر اتاق تا درب خروج، بدون مانع. |
| تمرین خروج اضطراری خانوادگی | ✅ / ❌ | حداقل هر ۶ ماه یک بار با همه اعضای خانواده. | |
| نقطه ملاقات بیرون خانه | ✅ / ❌ | مکانی امن و مشخص که پس از فرار در آن جمع شوید. | |
| آموزش "بایست، بخواب، غلت بزن" | ✅ / ❌ | برای مقابله با آتش گرفتن لباس افراد، به ویژه کودکان. | |
| تمرین «بخز و فرار کن» | ✅ / ❌ | در زمان دود، باید یاد بگیرند روی زمین بخزند. | |
| لیست شماره های اضطراری در دسترس | ✅ / ❌ | شامل: آتش نشانی، اورژانس، امداد گاز، شماره والدین. | |
| مدیریت منابع در زمان بحران | مکان یابی ژنراتور و فاصله از خانه | ✅ / ❌ | ژنراتور باید در فضای باز و دور از در و پنجره قرار گیرد. |
| بررسی و نگهداری ایمن سوخت ژنراتور | ✅ / ❌ | بنزین یا گازوئیل در ظروف ایمن، دور از حرارت یا آتش. | |
| استفاده ایمن از شمع یا چراغ نفتی | ✅ / ❌ | دور از پارچه و پرده، روی سطوح ثابت و غیرقابل اشتعال. | |
| چراغ قوه شارژی با باتری یدک | ✅ / ❌ | جایگزین مناسب شمع برای روشنایی اضطراری. | |
| ایمن سازی خانه و انبار | حذف مواد قابل اشتعال اضافی | ✅ / ❌ | پاکسازی زیرزمین و انباری از چوب، مقوا، پارچه های چرب و ... |
| نگهداری صحیح تینر، بنزین و مواد اشتعال زا | ✅ / ❌ | در ظروف فلزی دربسته، در محیط های تهویه دار و قفل شده. | |
| تهویه مناسب در محیط هایی با ریسک آتش | ✅ / ❌ | آشپزخانه، موتورخانه، پارکینگ بسته باید تهویه فعال داشته باشند. |
توصیه سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران
«در بسیاری از آتش سوزی های مربوط به حملات یا انفجارها، مردم بر اثر استنشاق دود می میرند، نه شعله. تنها راه نجات، آگاهی و تمرین قبل از بحران است.»
گام اول نکات ایمنی در هنگام جنگ: خانه تان را برای خطر آماده کنید
۱. کپسول آتش نشانی خانگی داشته باشید
داشتن حداقل یک کپسول آتش نشانی ABC (برای آتش سوزی های الکتریکی، چوب، گاز) ضروری است. بهتر است هر طبقه از خانه مجهز به یکی از این کپسول ها باشد.
نکته: تاریخ انقضای کپسول را بررسی کنید. آموزش استفاده از آن را به همه اعضای خانواده یاد بدهید.
۲. دستگاه هشدار دود (Smoke Alarm) نصب کنید
بر اساس گزارش NFPA (سازمان ملی حفاظت در برابر آتش آمریکا)، اجرای سیستم اعلام حریق مخصوصا نصب آژیر دود خطر مرگ در آتش سوزی را تا ۵۵٪ کاهش می دهد.
این دستگاه ها در صورت تشخیص دود، هشدار صوتی می دهند و فرصت فرار را بیشتر می کنند.اگر باتری خور هستند، هر ۶ ماه یک بار باتری را تعویض کنید.
۳. منابع گاز و برق را کنترل پذیر کنید
مطمئن شوید شیر اصلی گاز خانه به راحتی قابل دسترسی است. همچنین نصب کلید قطع اضطراری برق به شما این امکان را می دهد که در زمان انفجار یا زلزله، سریع برق را قطع کنید.
بیشتر بخوانید: در مواقع جنگ چه باید کرد
گام دوم: آموزش و آمادگی خانوادگی
۴. برنامه فرار اضطراری داشته باشید
مسیر خروج امن از خانه را با همه اعضای خانواده تمرین کنید. همچنین نقطه ای مشخص بیرون از خانه را به عنوان محل تجمع اضطراری در نظر بگیرید.
۵. اطلاعات تماس اضطراری را در دسترس قرار دهید
شماره آتش نشانی، امداد گاز و اورژانس را به صورت چاپ شده و خوانا در یخچال، نزدیک در ورودی یا تابلو اعلانات بچسبانید.
۶. تمرین «اگر آتش گرفت چی کار کنیم؟» داشته باشید
کودکان را با مفهوم «بخز و فرار کن» آشنا کنید: در زمان دود، باید روی زمین بخزند و از خانه خارج شوند. البته همه افراد خانه یاد بگیرند که در صورتی که لباس شان آتش گرفت، باید فوراً بایستند، روی زمین بخوابند و خودشان را روی زمین غلت بدهند تا شعله خاموش شود.
گام سوم: کاهش مواد قابل اشتعال در خانه
۷. مواد قابل اشتعال را ایمن سازی کنید
بنزین، تینر، الکل، اسپری ها و پارچه های چرب را در جای امن و در ظروف فلزی دربسته نگه دارید. همچنین از نگهداری زیاد چوب، مقوا و کاغذ در زیرزمین یا انباری خودداری کنید.
۸. نصب سیستم اطفاء حریق دستی یا اتوماتیک
اگرچه سیستم اطفا حریق گران قیمت هست، اما سیستم های اسپرینکلر اتوماتیک در سقف ها می توانند از گسترش آتش در دقایق اول جلوگیری کنند.
گام چهارم نکات ایمنی در جنگ: مدیریت منابع در شرایط جنگی
۹. ژنراتور برق را ایمن استفاده کنید
ژنراتورها را فقط در فضای باز روشن کنید و دور از پنجره ها، درها و ورودی هوا قرار دهید تا خطر گاز CO کاهش یابد.
۱۰. استفاده هوشمندانه از شمع و چراغ نفتی
هیچ گاه شمع روشن را در اتاق تنها نگذارید. آن ها را دور از پرده و پارچه قرار دهید و در صورت دسترسی، از چراغ های اضطراری شارژی استفاده کنید.
سخن پایانی
در شرایط جنگی یا ناآرامی های شهری، مهم ترین کاری که می توانیم انجام دهیم، آمادگی ذهنی، آموزش خانوادگی و ایمن سازی فیزیکی محیط زندگی مان است. آتش سوزی دشمن خاموشی است که می تواند در چند دقیقه همه چیز را از بین ببرد. اما با رعایت اصول ساده ای که در این مقاله گفتیم، می توانیم ریسک را به شدت کاهش دهیم.
آماده بودن، یعنی نجات جان عزیزان در لحظه ای که هیچ کس انتظارش را ندارد.
امتیاز کاربران
1(1)
